Narsist Ne Demek? Narsisizm Nedir? Kısaca Narsistik Kişilik Bozuklukları [Kadın ve Erkek]

Narsist! Evet, son zamanlarda hemen her yerde karşımıza çıkan bu sözcüğün ne anlama geldiğini sahiden biliyor musunuz? Gelin, narsist ne demek, narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler ne gibi özelliklere sahiptir, narsisizm nedir, tüm bu soruların cevaplarını aşağıda detaylıca inceleyelim.

Kişinin kendine aşık olması, kendini her şeyin üzerinde tutması olarak tanımlanabilecek narsisizm bugün en çok konuşulan konulardan bir tanesi! Çünkü insanların giderek daha çok benmerkezci olması, duyarlılıklarının giderek azalması ve empatinin önemini her geçen gün biraz daha
kaybetmesi narsist insanlarınsayısında gözle görülür bir artış yaşanmasına yol açmıştır. Haliyle bu durum da pek çoğumuzu narsist ne demektir, narsist insan (kadın-erkek) kimdir, narsistlere nasıl baş edilir gibi soruların cevaplarını aramaya yönlendirmiştir.

Anlamını bilen bilmeyen herkes tarafından kullanılan narsist kelimesi, kişinin kendine tapması olarak kabaca ifade edilse de bu sözcük aslında çok daha fazlasını ifade etmektedir. Buna ek olarak; narsist denildiğinde akla gelen tek şey, kelimenin ne anlama geldiği olmamalıdır.

Narsisizmin özelliklerini taşıyan bu kişilerin neden böyle bir yaklaşımı benimsediklerinden tutun da dikkat çeken özelliklerine, onlarla nasıl başa çıkılabileceğinden kişinin kendine duyduğu aşkın nasıl psikolojik bir rahatsızlığa yol açabileceğine varana kadar bir sürü farklı konu üzerine düşünülmelidir. Zira hepsi hayatın içinde olan ve sıklıkla karşılaştığımız durumlardır. İşte tam da bu nedenden dolayı, narsist sözcüğü hakkında merak edebileceklerinizi aşağıda teker teker incelemeye hemen başlayalım diyorum.

Narsist Ne Demektir ve Kimdir?

Kısaca narsist, narsisizmin özelliklerine sahip kişi demektir. Yani hep ben diyen, kendinden başka hiç kimseyi, hiçbir şeyi önemsemeyen, yalnızca çıkarlarını düşünen ve hayatını benzer yaklaşımlarla sürdürmeye çalışan kişiler için narsist diyebiliriz. Ve dikkat ettiyseniz burada sürdürmeye çalışan tabirini kullandım. Çünkü narsistik yaklaşımlarla kişinin gerçekten mutlu olması, hayattan zevk alması pek mümkün değildir.

Zira bu insanlar sürekli bir açlık halindelerdir. Doyumsuzluklarıyla öne çıkan, yaşamını başkalarının sahip olduklarına sahip olmaya çalışarak geçiren ve kendini bir nevi tanrı olarak gören kişiler için “doyum” fazlasıyla uzak bir kelimedir. Tam da bu noktada narsistleri midesi tıka basa dolu olmasına rağmen hala bir şeyler yiyip içmeye çalışan açgözlülere benzetebiliriz. Ya da önünde devasa bir masa varken başkalarının elindeki ekmeğe gözünü diken tamahkar kişilere!

Anlayacağınız, narsist ne demek sorusuna verilebilecek bir sürü farklı yanıt vardır. Ve zaten tarih boyunca bu konuda bir sürü insan yazmış çizmiş, narsist sözcüğünü farklı tanımlarla ifade etmiştir. Örneğin; hepimizin en azından ismine aşina olduğu nörolog Sigmund Freud için narsisizm “dış dünyadan soyutlanan libidonun, egoya yönlendirilmesi” demektir.

Ona göre narsistlerin libidosu egolarında toplanmakta, sonrasında nesnelere yönlendirilmekte ve tekrar egolarına dönmektedir. Tıpkı dış dünya ile kendi arasındaki ayrımı yapamayan bebekler gibi narsistler için de kendinden başka hiçbir şeyin bir gerçekliği ya da önemi yoktur. Yani her şey kendileriyle ilgilidir. Daha açık bir ifadeyle, bebek için karnının doyurulması önemli ve gerçek olan tek şeydir. Ve bu durumu Freud, birincil narsisizm olarak tanımlamıştır.

Ünlü Avustralyalı nöroloğa göre ikincil narsisizm ise az önce bahsettiğimden biraz daha az narsistik davranmak demektir. Yani ben düşüncesinin yanı sıra bir de dış dünya gerçekliğinin olduğu kabul edilir ama yine de ortada bir kendine tapma durumu vardır. Yani Freud’un görüşüne göre herkes biraz narsistir ve narsisizm makul seviyede olduğu sürece bu durumun bir sakıncası yoktur. Evet, tüm bu dediklerimde hemfikirsek narsisizm ne demektir, kısaca bu kavramdan da bahsedelim derim.

Narsisizm Nedir? Kısaca Hakkında Bilgi

Aslına bakarsanız, yukarıda narsisizm hakkında az çok konuştuk ama bu kavramın ne demek olduğundan tekrar kısaca bahsedebiliriz. Evet, narsisizm kişinin kendine tapmasını, kendine aşık olmasını ifade eden terim olarak kullanılıyor.

Biraz daha açacak olursak ise narsisizm kişinin kendisiyle ilgili hissettiği güzel duygulardır diyebiliriz. Yani kimilerine göre narsisizm istenmeyen, kötü bir şey olsa da aslında herkes biraz narsistir. Dikkat edilmesi gereken şey narsisizmin ölçüsünü kaçırmamak, kendini sevme olayını abartmamaktır. Bu dediğimde anlaştıysak, narsisizm sözcüğünün geldiği mitolojik efsaneye değinmek istiyorum.

Narsisizm Sözcüğünün Kökeni: Narkissos ile Ekho Efsanesi

Narsisizm terimi, Yunan mitolojisindeki Narcissus isminden gelmektedir. Freud, Narkissos isimli mitolojik kahramandan etkilenerek narsisizm terimini ilk kez kullanan kişidir. Yunan mitolojik kahramanın hikayesinden kısaca bahsedecek olursak ise şunları söyleyebiliriz. Kendine aşık olanları umursamayıp, onların sevgilerine değer vermeyen Ekho isimli güzel peri kızı, bir gün Narkissos’u avlanırken görür. Peri kızı gördüğü bu çok yakışıklı avcı gence ilk görüşte aşık olur. Ancak Narkissos Ekho’nun aşkına karşılık vermez ve kara sevdaya tutulmuş genç kızı acısıyla tek başına bırakır.

Peri kızı o günden sonra yavaş yavaş erimeye başlar ve sonunda üzüntüsünden ölür. Bu duruma çok kızan Olimpos tanrıları Narkissos’u cezalandırmak ister. Yakışıklı gencin cezası kendisini taparcasına sevmesi olacaktır. Bir gün su içmek için nehir kenarına eğilen Narkissos, sudaki yansımasını görür ve öylece kalakalır. O zamana kadar farkına varamadığı güzellik, Narkissos’u adeta büyülemiştir. Yemeden içmeden kesilen ve o nehrin kenarından başka bir yere gidemeyen Narkissos da tıpkı Ekho gibi günden güne eriyerek ölür ve bedeni nergis çiçeklerine dönüşür.

Kısacası; hepimiz narsisizme meyilliyiz ve işin dozunu kaçırıp kaçırmamak bizim elimizde! Yani Narkissos gibi narsisizmin bizi esir almasına izin verirsek, mitolojik kahraman gibi günden güne erir ve ömrümüzü sudaki yansımamıza bakarak geçirmek durumunda kalırız. Yapmamız gereken şey, kendimizi sevmek ama bu sevginin bizi büyüklük hastalığına sürüklemesine izin vermemek olmalıdır.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir? Tanımı, Belirtileri ve Tedavisi

Narsistik kişilik bozukluğu, kişinin kendini her şeyin üstünde görmesi, aşırı benmerkezcilik, kendinden başka kimseyi ya da hiçbir şeyi umursamamak gibi ifadelerle tanımlanabilir. Mükemmeliyetçi yaklaşımı benimseyen, megaloman tavırlara sahip, ilgi odağında kendinden başkalarının olmasına katlanamayan ve herkes tarafından beğenilmek isteyen kişilerde görülen bir kişilik bozukluğudur. Genellikle ergenlik döneminde ve sonrasında ortaya çıkan narsistik (özsever) kişilik bozukluğunun dikkat çeken bazı belirtileri vardır.

1. Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri:

• İstenilen şeye ulaşmak için her türlü yolu (hiç etik olmasa bile) kullanmaktan çekinmemek;
• Dünya sanki onun etrafında dönüyormuş gibi davranmak;
• Hep “en bir şey” olmaya çalışmak;
• Olumsuz eleştirileri duymamak ya da beğenilmeme durumunda öfke krizlerine girmek;
• Etraflarındaki insanları “çıkarıma uygun” ya da “çıkarıma ters” biçiminde belirlemek;
• İlgi odağında olan ya da insanlar tarafından beğenilenleri kıskanmak, başkalarının da onları kıskandığını düşünmek;
• Başkalarının yaşamlarına karşı zerre ilgi duymamak, empatiden yoksun olmak;
• Küçücük başarılarını bile adeta dünyayı kurtarmışçasına abartarak anlatmak;
• Beğenilmeye, takdir edilmeye karşı aşırı şekilde aç olmak; gibi belirtilerdir.

2. Narsistik Kişilik Bozukluğunun Nedenleri:

Peki, narsistik kişilik bozukluğunun sebepleri nelerdir? Neden bazı insanlar kendini her şeyin üzerinde görürler? Neden değerlerini abartır, mükemmelliği yaşamın amacı haline getirirler? Aslına bakarsanız; narsistik kişilik bozukluğunun sebebi diğer pek çok kişilik bozukluğunda olduğu gibi çoklu ve değişkendir. Mesela; bu durumu tetikleyen nedenler arasında genetik faktörler de olabilir mizaç da kültürel faktörler de!

Ya da kişinin narsistik kişilik bozukluğunun altında yatan neden almış olduğu eğitimdir. Anne-babanın yetiştirme tarzı, bireyin beğenilmeye karşı açlığına ve narsisizmin dozunu kaçırmasına neden olmuştur. Hatta eğitimden kaynaklanan narsistik kişilik bozukluklarına bakıldığında en sık rastlanılan durum çocuğu fazla öven, onu her şeyin üzerinde tutan, yanlışlarını göstermeyen bir anne ve dışlayan, uzak duran, takdir etmeyen bir babanın varlığıdır.

3. Narsistik Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Narsistik kişilik bozukluğunun tedavi edilmesi için ilk olarak sorunun altında yatan neden bulunmalıdır. Yani kişinin içerisindeki eksiklik aile faktöründen mü kaynaklanıyor yoksa kişinin narsisizme yatkınlığından mı, öncelikle bunun keşfedilmesi gerektirmektedir. İlaç tedavisiyle değil terapi yöntemiyle tedavi edilebilecek narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişiler terapistler için de zor hastalar arasındadır.

Çünkü uzman, kendinden başka kimsenin düşüncesini önemsemeyen, eleştiriye kapalı ve hep övülmeyi bekleyen birini tedavi etmekle yükümlüdür. Ve bu nedenle terapiden olumlu sonuç alabilmek için terapistin işinin ehli olması ve sabırlı davranması gerekmektedir. Zamanla gerçekleri görmeyi öğrenerek kendi benliğini bulabilecek narsistik kişiler için değişim çok zor olsa da doğru bir tedaviyle bu kişilik bozukluğundan kurtulunabilir.

Narsist Kadın ve Erkek Hakkında Öğrenilmesi Gerekenler Nelerdir?

Yukarıda da söylediğim gibi bugün narsisizm ile ilgili merak edilen her şey hakkında konuşacağız. Ve bunlardan bir tanesi de narsist erkekler ve kadınlar! Çünkü erkekler narsist kadınlar, kadınlarsa narsist erkeklerle ilgili sorulara cevap bulmaya çalışıyor. Yani bu konunun genellikle ilişkilerde göz önünde bulunduruluyor diyebilirim. Ve tam da bu noktada şaşılacak gerçek, narsistlerin genelinin erkek olması!

Evet, erkekler kadınlara kıyasla büyük bir çoğunlukla narsisizmin ölçüsünü kaçıran cinsiyet oluyor. Fazlasıyla özel olduğunu düşünen narsist erkek, yanındaki kadının güzelliğiyle, şöhretiyle, başarısıyla övünmeyi seviyor. Özellikle de kalabalık bir grup arasına girdiğinde narsist erkek, öncelikle kendisini daha sonra da partnerini ya da yanında kim varsa onu övmeye başlıyor.

1. Narsist Kadın Hakkında Öğrenilmesi Gerekenler

Yukarıda söylediğim gibi, narsist kadın da erkek gibi yanındaki insanın statüsü, kusursuzluğu ve etrafından ne kadar hayranlık topladığıyla ilgileniyor. Onun için de öncelikli olan şey yanında kendisine yakışacak ve daha çok beğenilmesini sağlayacak birilerinin bulunması! Kısacası; narsist kadınlarla da erkeklerle de birliktelik yaşamak zor. Çünkü bu insanlar sevmeyi bilmeyen ama hep sevilmek isteyen kişiliklerdir! Eleştiriye katlanmayan, her zaman kendini ön planda tutan, karşı tarafın beklentilerini karşılamaktan çok uzak ve ilgiye aç olan narsist kadınlarya da erkekler karşısında pek çok kişi ne yapacağını bilemiyor.

Mesela; narsist bir kadın ilk etapta erkek için kendinden emin, güçlü, güzel ve tapılası kadındır. Ancak zaman geçtikçe erkek, narsist kadın hakkındaki gerçeklerle karşılaşır. Onun ne kadar ilgiye muhtaç, doyumsuz, aynı derecede korkak olduğunu anlamaya başlar. Başkalarının yanında hiç kimseye ihtiyacı olmayan ama ilişki içerisinde takıntılı derecede bağımlı olan narsist kadın, kısa sürede partnerinin gözünden düşer ve bu durum kadını dibe sürükleyebilir. Ya da ilişkiyi daha fazla uzatmadan içindeki boşluğu başka bir erkekle doldurmaya çalışır.

2. Narsist Erkek Hakkında Öğrenilmesi Gerekenler

Narsist erkek ise yanındaki kadını mükemmele en yakın olacak şekilde seçer. Partnerinin ne kadar başarılı, ne kadar güzel, ne kadar arzu edilen biri olduğunu söyleyip durur. Dışarıda fazlasıyla ilgili ve aşık olan narsist erkek, eve geldiğinde tam tersi yönde tavırlar sergileyebilir. “Sen zaten ne yapabilirsin ki, ne kadar beceriksizsin, yanıma yakışmıyorsun…” gibi laflarla partnerini aşağılamaktan çekinmez. Ya da annesinin eteklerine yapışmış küçük bir çocuk gibi yalvaran gözlerle sevilip okşanmayı bekler.

Zaten narsist erkeklerin çoğunun problemli çocukluk dönemleri vardır. Anne ya da babanın bitmek bilmez beklentileri, olumsuz eleştiriler, takdir edilme açlığı ve başarısızlık korkusuyla geçirilmiş çocukluk dönemi, erkekte narsistik kişilik bozukluğuna yol açmıştır. Uzun lafın kısası sevgili okur; narsist bir kadın ya da erkekle birlikte olmadan önce bir kez daha düşünmelisiniz. Çünkü değişime fazla açık olmayan bu insanlarla başladığınız ilişki ya kısa süre içerisinde sona erecek ya da hayatınızı onun uğruna feda etmiş olacaksınız.

Narsist Testi

Peki, bütün bu konuştuklarımızdan sonra karşınızda bir narsist var mı yok mu, sorusunun cevabını daha net bir şekilde vermek ister misiniz? Ya da bunu da bir kenara bırakın! İçinizde gizli bir narsist barındırıp barındırmadığınız hakkında fikir edinmeye ne dersiniz? Hem çoğu narsist, narsist olduğunun farkında bile değil ki! Belki siz de narsisizmin ölçüsünü kaçırmak üzeresinizdir, olamaz mı? Sonuçta; görmeden bilemezsiniz. Ama aşağıdaki sorulara cevap vererek kendinizi test edebilir, ne kadar narsistsiniz, bu konuda az çok bir karara varabilirsiniz.

Dipnot: Bu cümleler düşüncelerinizi ne kadar yansıtıyorsa, o kadar çok narsistsiniz demektir.

• Eleştiriye gelemem, hatta öfkelenirim.
• Alçakgönüllülüğün aptallık olduğunu düşünürüm.
• Başarıya giden yolda her şey mubah sözüne inanırım.
• Başkalarının hayatı beni bağlamaz.
• Göz önünde olmaya bayılırım.
• Bir kenarda tek başıma kalmaktan nefret ederim.
• Beğenilmek için giyinir, takdir edilmek için uğraşırım.
• Her şeyi biliyormuş gibi davranırım.
• Zayıflıklarımı kimseyle paylaşmam.
• Cümlelerim genellikle “ben” ile başlar.

Narsist İnsanlarla Nasıl Baş Edilir?

Tavan yapmış egoları ve megalomanlıklarıyla sizi sizden alan narsist insanlar! Evet, hayatı zorlaştıran insan tipleri denildiğinde akla ilk gelenlerden bir tanesi de hiç şüphesiz narsistler! Benmerkezci tavırları ve duyarsızlıklarıyla insanı çileden çıkartan narsist kişiliklerle nasıl baş etmeli? Onlara nasıl davranmalı da narsist kişiyle kurulan iletişimden en az zararla çıkılmalı?

İlk başta, kendinize o narsist kişiyle görüşmek zorunda olup olmadığınızı sormalısınız. Yani başa çıkmak istediğiniz insanı kendi isteğinizle mi hayatınızda tutuyorsunuz, yoksa elinizde olmayan (mesai arkadaşınız, ev sahibiniz, eşinizin annesi, sevgilinizin kardeşi, yöneticiniz gibi) sebeplerden ötürü mü bir narsistle berabersiniz? Bunun kararını verdikten sonra ise izlemeniz gereken yolu çizmelisiniz. Eğer sizi üzmekten, yaşam enerjinizi çalmaktan başka bir işe yaramayan kişiyi çekmek için hiçbir zorunluluğunuz yoksa arkanıza bile bakmadan ondan uzaklaşmalısınız. Ama yok “ben ezilmeye, kullanılmaya, hor görülmeye, pohpohlama alıştım” diyorsanız o da sizin tercihiniz.

İletişime devam etmek zorunda olduğunuz narsist insanlarla başa çıkmak içinse yapabileceğiniz birkaç şey var. Ve bunlardan bir tanesi sevmediğiniz insanlarla başa çıkmak için ne gibi taktikler kullanabileceğinizi öğrenmek. Buna ek olarak bir narsistle başa çıkabilmek için onun söylediklerini duymazdan gelmeyi deneyebilirsiniz. Ya da narsiste istediği şeyi vererek ona duymak istediklerini söyleyebilir “harikasın, çok iyisin, bir numarasın” gibi sözlerle sizinle fazla uğraşmamasını sağlayabilirsiniz.

Yalnızca gerekli durumlarda iletişim kurarak ve polemiğe girmekten kaçınarak, hayatınızdaki mecburi narsistlere karşı gardınızı alabilirsiniz. Kısacası; fazla ciddiye almadan ve onun yetersizlik duygusuyla başa çıkmaya çalışan mutsuz mu mutsuz biri olduğunu unutmadan, narsist kişiliklerin size zarar vermesinin önüne geçebilirsiniz.

/Burada insanın kendisini ve bağlı olduğu toplumu sağlıklı bir biçimde sevmesinden değil, tümüyle marazi bir bağlılık biçimi olan narsizmden söz edilmektedir.
Kadın Dünyası * Erkek Dünyası * İletişim * motivasyon * Evlilik -- erkekçe, kadınca
Narsist Ne Demek? Narsisizm Nedir? Kısaca Narsistik Kişilik Bozuklukları [Kadın ve Erkek]